Van Spaarpot tot Swipe: Hoe Gen Z met Geld Omgaat (en wat jij daarvan moet vinden)

Weet je nog hoe het voelde om een rinkelende spaarpot leeg te gooien op tafel? Of je allereerste bankpasje, dat je met trots in je leren portemonnee stopte? Geld was tastbaar, fysiek, en vooral: iets waar je geduld voor nodig had. Je spaarde wekenlang voor een walkman, een leren jas of een brommer. Je wíst wat iets kostte – en hóe lang je ervoor moest werken.

Voor Generatie Z – geboren tussen 1997 en 2010 – ligt dat heel anders. In hun wereld tikt een app het saldo bij, koop je iets met gezichtsherkenning, en investeer je via een TikTok-tip van een finfluencer. Geld is digitaal, vluchtig, en – misschien wel het belangrijkste – voortdurend in beweging. En dat brengt kansen én risico’s met zich mee.

Van giroblauw naar beleggingsapps

Wat begon met een Postbank-boekje is veranderd in Bunq, N26 of Revolut. Bijna 30% van Gen Z heeft een rekening bij een online bank, vaak naast een traditionele. Ze beheren hun financiën via apps die eerder aanvoelen als social media dan als serieuze banken. En beleggen? Vroeger iets voor economen in driedelig grijs, nu een TikTok-trend. Bijna een kwart van de jongeren belegt – soms zonder financiële buffer, vaak met hoge verwachtingen.

Wat opvalt: duurzaamheid speelt ook een rol. Gen Z kijkt steeds vaker naar “impact investing” – bedrijven die bijdragen aan een betere wereld. Maar ook meme-aandelen en crypto blijven populair. Snel rijk worden, het liefst via een virale tip.

Toen sparen nog rente opleverde

Je herinnert je misschien nog het moment dat je spaargeld “voor je werkte”. 4% rente op een spaarrekening bij de plaatselijke bank betekende dat je écht groeide. Voor Gen Z voelt sparen vaak als stilstaan. De rente is laag, de inflatie hoog, en het leven duur. Een studie, kamer, zorgpremie, kleding en sociale verplichtingen slokken het budget op.

In plaats van sparen, kiezen veel jongeren voor alternatieven die sneller voelen. Kopen op afbetaling is de norm geworden: Buy Now, Pay Later-diensten als Klarna zijn ingeburgerd. Jongeren gebruiken ze massaal, soms zonder goed te beseffen wat de gevolgen zijn. Waar vroeger spaarzaamheid een deugd was, is vandaag gemak leidend.

TikTok als financieel kompas?

In jouw tijd was financiële informatie iets van je ouders, de krant of misschien het NIBUD. Gen Z haalt zijn financiële kennis van TikTok, YouTube en Instagram. Niet via officiële kanalen, maar via leeftijdsgenoten met flashy video’s en overtuigende verhalen. En hoewel 98% van de jongeren content van finfluencers ziet, vindt slechts een kwart die écht betrouwbaar.

YouTube scoort nog relatief goed op betrouwbaarheid, maar andere platforms zoals Snapchat worden massaal gewantrouwd. Tegelijkertijd scrollt deze generatie dagelijks ongevraagd langs advertenties over crypto, beleggen of “snel geld verdienen”. Met één swipe besluit een 19-jarige soms over €500 investeren. En daar ligt de kwetsbaarheid.

Ze willen alles, maar krijgen weinig zekerheid

De dromen zijn groot: een huis, een wereldreis, financiële onafhankelijkheid. Maar de realiteit is weerbarstig. Meer dan 40% van Gen Z heeft moeite met het betalen van vaste lasten. Tegelijkertijd stapelen studieleningen zich op – niet zelden boven de €40.000. Een op de vier jongeren koopt regelmatig iets waarvoor ze eigenlijk geen geld hebben.

De arbeidsmarkt helpt ook niet mee. Veel jongeren werken in flexcontracten of zijn startende zzp’ers zonder vangnet. Ze willen vooruit, maar het fundament is wankel. Het gevolg: stress, uitstelgedrag en een groeiende kloof tussen financiële ambitie en realiteit.

Financiële stress is mentale stress

Waar jij misschien piekerde over een aflossing of een verbouwing, worstelt Gen Z met een constant gevoel van tekort. Volgens de AFM en het Nibud ervaart een groot deel van deze generatie structurele financiële stress, wat vaak samengaat met gevoelens van depressie en uitputting.

De oorzaak? Sociale vergelijking, onrealistische succesverhalen online, en het gevoel dat je altijd achterloopt. De mentale druk komt niet alleen van geld, maar geld versterkt alles. Geen buffer hebben betekent: geen ademruimte. En als alles vluchtig is – inkomen, huisvesting, zekerheid – dan raakt dat ook je zelfbeeld.

Financiële opvoeding is niet wat het was

Opgroeien met een huishoudboekje, spaarzegels of een Zilvervloot – het gaf overzicht. Jongeren nu krijgen hun financiële educatie via influencers, reclames en trial-and-error. Uit het Kantar-onderzoek blijkt: persoonlijke verhalen en vergelijkingslijstjes worden als betrouwbaarder ervaren dan officiële documenten.

Als ouder heb je dus een waardevolle rol. Niet door met het vingertje te wijzen, maar door je eigen verhaal te delen. Wanneer je uitlegt hoe jij keuzes maakte (of fouten), kan dat veel betekenen. Authenticiteit wordt gewaardeerd – ook als je zelf ooit een foute lening sloot.

Wat Gen Z van jou kan leren – en jij van hen

Gen Z is kritisch, creatief en maatschappelijk betrokken. Ze hebben vaak wél de juiste vragen, maar niet altijd de juiste informatie. Jij hebt misschien de ervaring, maar soms niet meer het overzicht in deze snel veranderende wereld. Juist die combinatie biedt kansen. Door sámen te leren – over beleggen, sparen, keuzes maken – versterk je niet alleen je band, maar geef je elkaar ook perspectief.

Een gesprek over geld is geen ondervraging, maar een uitnodiging. En dat begint bij nieuwsgierigheid.

Wat jij kunt doen als ouder

1. Start het gesprek

Vraag niet alleen: “Hoeveel geef je uit?” Maar ook: “Wat betekent geld voor jou?” Dat levert vaak verrassende inzichten op.

2. Deel je eigen fouten én successen

Een mislukte belegging of een goedgekozen hypotheek? Beide zijn waardevol als les.

3. Denk mee, niet tegen

Kijk samen naar bronnen, apps of keuzes. Laat je kind voelen dat jij niet alleen toetst, maar ook toetreedt tot hun wereld.

En nu?

Stel vanavond aan tafel eens deze vraag:
“Wat zou jij doen met €5.000 als je het morgen kreeg?”

Geen goed of fout antwoord. Alleen een open deur naar een goed gesprek.

Voor deze blog is gebruik gemaakt van informatie uit de volgende bronnen:

1. Onderzoek vanuit de AFM naar Gen Z

2. Onderzoek vanuit Kantar in opdracht van de AFM naar Gen Z

Deze rapporten zijn oorspronkelijk gepubliceerd door de Autoriteit Financiële Markten (AFM) op www.afm.nl. Easybroker biedt deze links aan als service, zonder wijzigingen.