Als je vandaag over het Damrak of door de Warmoesstraat loopt, sta je op historische grond. Hier werd vier eeuwen geleden de basis gelegd voor iets dat de wereld voorgoed zou veranderen: de aandelenbeurs. In 1602 werd in Amsterdam de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) opgericht – het eerste bedrijf ter wereld dat publieke aandelen uitgaf. Daarmee ontstond de eerste moderne effectenbeurs, en werd Amsterdam het financiële hart van een nieuwe wereldorde.
De VOC was een samenvoeging van kleinere handelscompagnieën die actief waren in de lucratieve specerijenhandel met Azië. De Staten-Generaal verleende de nieuwe onderneming een handelsmonopolie. Maar wat de VOC écht uniek maakte, was de financieringsvorm: kapitaal werd opgehaald bij burgers via aandelen. Dat was in die tijd revolutionair.
“Voor het eerst konden gewone burgers mede-eigenaar worden van een onderneming die duizenden kilometers verderop actief was.”
In korte tijd werd het een doorslaand succes. Er ontstond een levendige secundaire handel in deze aandelen: beleggers kochten en verkochten VOC-aandelen onderling. Daarmee was de eerste beurs geboren.
Wat begon als een manier om scheepsreizen naar Batavia te financieren, groeide uit tot een fundamenteel economisch mechanisme: beleggers bundelden hun middelen, ondernemers liepen minder risico, en de winsten (of verliezen) werden gedeeld. Dit idee – risicospreiding door eigendomsverdeling – ligt vandaag de dag nog steeds aan de basis van beleggen.
De VOC bewees dat kapitaalverdeling via aandelen enorme slagkracht kon creëren. In slechts enkele decennia groeide het uit tot een van de machtigste handelsorganisaties ter wereld, met een eigen leger, rechtspraak en munteenheid.
Hoewel er in het begin nog geen officieel beursgebouw bestond, verzamelden kooplieden en beleggers zich dagelijks bij het Damrak of de Warmoesstraat. Daar wisselden zij nieuws, verwachtingen en aandelen uit – vaak op basis van geruchten of brieven van overzee. Rond 1611 werd er een officiële beurs geopend aan het Rokin: de “Beurs van Hendrick de Keyser”, het eerste fysieke handelsgebouw voor effecten.
De geboorte van de beurs in Amsterdam is niet slechts een historisch feit – het is het begin van een economisch systeem dat vandaag de dag miljarden mensen beïnvloedt. Zonder de VOC en de Amsterdamse koopmansgeest zou het begrip “beleggen” er heel anders hebben uitgezien.
Beursgeschiedenis.nl beschrijft deze periode als de “uitvinding van het kapitalisme”. En of je dat nu als een zegen of als een waarschuwing ziet: het laat zien hoe krachtig ideeën kunnen zijn als ze worden gecombineerd met ondernemingszin.
Nu we weten waar het begon, kijken we in de volgende blogs naar:
De evolutie van beurslocaties in Amsterdam
Iconische gebeurtenissen op Beursplein 5
De culturele traditie van het beurstrommelen
En hoe technologie het beurslandschap transformeerde
Bij Easybroker geloven we dat beleggen voor iedereen toegankelijk moet zijn – een principe dat begint bij het delen van kennis. De beurs werd in 1602 geboren in Amsterdam. In 2024 keerde Easybroker terug naar die bron.
👉 Volg ons op de voet en ontdek hoe we samen bouwen aan de toekomst van beleggen. Lees meer of schrijf je in voor onze nieuwsbrief.